Potentiometers en tone caps

Verschillende potentiometers

Een potentiometer, ook wel potmeter of kortweg pot, is een variabele weerstand. Door deze open of dicht te draaien kun je regelen hoeveel signaal de output bereikt. Zo worden potentiometers gebruikt voor de regeling van de toon en van het volume. Er bestaan verschillende soorten potentiometers. Qua behuizing is er een verschil tussen potentiometers met een gespleten as (split shaft) en met een massieve as (solid shaft). Op een potentiometer met een gespleten as kun je een knop vastklemmen. Op een potentiometer met een massieve as kun je een knop monteren met een inbusbevestiging. Qua werking is er in de eerste plaats een verschil tussen lineaire en logaritmische potentiometer. De eerste wordt aangeduid met de letter B en vooral gebruikt voor de regeling van de toon. Anders dan je misschien verwacht worden juist logaritmische potentiometers, aangeduid met de letter A, gebruikt voor de regeling van het volume omdat dit aansluit bij de wijze waarop het menselijk oor geluidsterkte ervaart. Tot slot is er nog het verschil in weerstand. Potentiometers met een lage weerstand, bijvoorbeeld 250 kOhm, worden doorgaans gebruikt voor de regeling van toon en volume bij enkelspoelselementen. Dit heeft ermee te maken dat bij deze potentiometers meer zogenaamde treble bleed optreedt: er ontsnappen meer hoge frequenties naar de aarde dan bij potentiometers met een hogere weerstand. Op deze manier wordt het geluid warmer. Potentiometers met een hogere weerstand, bijvoorbeeld 500 kOhm, worden gebruikt voor de regeling van de toon en het volume bij dubbelspoelselementen (humbuckers). Bij deze potentiometers blijven de hoge frequenties behouden en wordt het geluid dus helderder. 

Wat is een tone cap?

Tone caps zijn in feite condensatoren. Bij gelijkstroom werkt een condensator als een opslag van elektrische lading. De spanning die door het gitaarelement wordt opgewekt is echter wisselspanning. Doordat de condensator dan afwisselend op- en ontlaadt werkt een condensator als een weerstand. De waarde van de weerstand is afhankelijk van de frequentie. Hoe hoger de frequentie hoe lager de weerstand. Op deze manier kan een condensator in combinatie met een potentiometer worden gebruikt om hogere frequenties te laten ontsnappen naar de aarde. De hoogte van de weerstand is omgekeerd evenredig aan de capaciteit van de opslag: hoe groter de capaciteit, des te lager de weerstand. Voor een warmer geluid gebruik je een condensator met een hogere weerstand, bijvoorbeeld 0,068 μf en voor een helderder geluid kies je een condensator met een kleinere capaciteit, bijvoorbeeld 0,022 μf. 

Lees ook de artikelen 'Hoe werkt een volumeknop?' en 'Hoe werkt een tone knop?' voor meer informatie over de werking van deze gitaaronderdelen.